โรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ ( Urinary bladder cancer ) คือ มะเร็งที่เกิดกับกระเพาะปัสสาวะ เยื่อบุภายในกระเพาะปัสสาวะ เนื้อร้ายสามารถลุกลามไปอวัยวะอื่นๆได้ อาการของโรค สาเหตุการเกิดโรค ระยะการเกิดโรค การรักษาโรค และ การป้องกันโรค มีอะไรบ้าง บทความนี้จะมาอธิบาย
โรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ หรือ Urinary bladder cancer คือโรคมะเร็งที่เกิดขึ้นกับกระเพาะปัสสาวะ ซึ่งทำหน้าที่กักเก็บน้ำก่อนขับถ่ายออกจากร่างกาย โดยในผู้ชายจะอยู่ที่หน้าทวารหนัก และในผู้หญิงจะอยู่ที่หน้ามดลูก โดยสามารถเก็บน้ำได้ประมาณ 300 ซีซี ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล จัดเป็นโรคมะเร็งที่พบบ่อยในไทย ติดใน 10 อันดับแรก พบในชายมากกว่าหญิง อายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ เกิดขึ้นที่เยื่อบุภายในกระเพาะปัสสาวะ มีความผิดปกติเกิดการแบ่งเซลล์มากจนเป็นก้อนเนื้อ และเจริญเติบโตมากขึ้นเรื่อยๆ จนเต็มกระเพาะปัสสาวะ ลุกลามไปอวัยวะอื่นทางต่อมน้ำเหลือง และกระแสโลหิต
สาเหตุการเกิดโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
สำหรับสาเหตุของโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ ยังไม่สารมารถทราบสาเหตุของโรคที่ชัดเจน แต่สามารถพบว่ามีปัจจัยเสี่ยงของการทำให้เกิดโรคได้ ดังนี้
- พันธุกรรม
- การได้รับพยาธิใบไม้ที่พบในเลือด ชนิด Schistosomiasis จะวางไข่ในกระเพาะปัสสาวะ เกิดการระคายเคืองจนเป็นสาเหตุของก้อนเนื้อมะเร็ง
- การสูบบุหรี่ สารก่อมะเร็งถูกขับถ่ายออกมาทางปัสสาวะจนเป็นสาเหตุของโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
- สารเคมีพวกสีย้อมผ้า ที่พบในอุตสาหกรรมสิ่งทอ ยาง และสายไฟฟ้า
- เคมีบำบัดจากยา Cyclophosphamide
- การแพร่มาจากมะเร็งที่อวัยวะอื่น
อาการโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
สำหรับการสังเกตุอาการของโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ สามารถสังเกตุอาการเบื้องต้น ได้ดังนี้
- ปวดหลัง คล้ายโรคไตเรื้อรัง หรือ ไตวาย
- ปัสสาวะบ่อย แสบ ติดขัด ขณะปัสสาวะ
- ปัสสาวะมีเลือดปน เป็นอาการที่พบบ่อยที่สุด
- อาการมะเร็งชนิดอื่นๆ เช่น ต่อมน้ำเหลืองโต ไอ หายใจลำบาก ปวดกระดูก
การตรวจวินิจฉัยโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
- การตรวจประวัติการรักษา ประวัติพันธุกรรม การทำงาน สภาพแวดล้อมที่อยู่
- การตรวจปัสสาวะหาเม็ดเลือดแดง ตรวจร่างกายดูภาวะซีด อ่อนเพลีย
- ตรวจเลือดซีบีซี
- ตรวจเลือดดูการทำงานของ ไต ตับ เกลือแร่ต่างๆ
- X-ray ปอดดูการแพร่ของมะเร็งที่ปอด
- การตรวจX-ray ชนิด IVP, Intravenous pyelography ดูการทำงานกระเพาะปัสสาวะ
- (CT scan/ซีทีสะแกน) หรือ MRI ช่องท้อง ดูการแพร่กระจายของมะเร็งไปยังต่อมน้ำเหลือง
- การตรวจกระดูก โบนสะแกน (Bone scan) เพื่อดูการแพร่กระจายของมะเร็งกระดูก
ระยะของโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
โรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ สามารถแบ่งได้ 4 ระยะ มีรายละเอียด ดังนี้
- ระยะแรก เกิดเฉพาะเยื่อบุผนังกระเพาะปัสสาวะ
- ระยะสอง ลุกลามมายังกล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะ
- ระยะสาม ลุกลามมายังเนื้อเยื่อ อวัยวะรอบๆกระเพาะปัสสาวะ ต่อมลูกหมาก ช่องคลอด
- ระยะสุดท้าย ลุกลามทั่วช่องท้อง ต่อมน้ำเหลือง ปอด กระดูก
การรักษาโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
สำหรับการรักษามะเร็งกระเพาะปัสสาวะ มีรายละเอียด ดังนี้
- การจี้กระแสไฟฟ้าในกระเพาะปัสสาวะ โดยเครื่องมือพิเศษ ร่วมกับการใช้เคมีบำบัด
- การผ่าตัด เอาก้อนมะเร็งออกมาจากกระเพาะปัสสาวะ หรือเอากระเพาะปัสสาวะออก แล้วให้ผู้ป่วยปัสสาวะผ่านทางลำไส้ที่นำมาทำเป็นกระเพาะปัสสาวะ
- การฉายรังสี ทำก่อนและหลังผ่าตัด อยู่ที่การพิจารณาของแพทย์
- การใช้เคมีบำบัด ในผู้ป่วยที่ร่างกายแข็งแรง และรักษาตามอาการที่พบ มักจะมีผลข้างเคียงจากเคมีบำบัด เช่น คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร ผมร่วง เม็ดเลือดขาวต่ำ ซีด เลือดออกง่าย
อัตตราการรอดชีวิตโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
- ระยะแรก รอด 83-88%
- ระยะสอง รอด 71-83%
- ระยะสาม รอด 20-69%
- ระยะสุดท้ายรอด 0-20%
โรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ ไม่มีการตรวจคัดกรอง เพราะในระยะต้นๆผู้ป่วยจะยังไม่มีอาการ จนมีความผิดปกติต่างๆ ถึงจะทราบว่าเป็นมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
การป้องกันโรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
- การรักษาสุขภาพให้แข็งแรง รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
- งดสูบบุหรี่
- หลีกเลี่ยงสารเคมีดังที่กล่าวข้างต้น
- หมั่นตรวจร่างกายเป็นประจำ
- หากพบอาการผิดปกติดังกล่าวข้างต้น ควรพบแพทย์โดยด่วนเพื่อการรักษาที่ทันการณ์
ขอบคุณข้อมูลจาก https://lungwee.com/