เนื้องอกกระดูกหรือมะเร็งกระดูก

คำว่า เนื้องอก หมายถึง กลุ่มของเซลล์ที่มีการเจริญเติบโตผิดปกติ
แบ่งเป็น ชนิดไม่ร้าย (Benign tumor) ชนิดร้าย หรือ มะเร็ง (Malignant tumor หรือ Cancer ) ซึ่งมีลักษณะเฉพาะตัว คือ สามารถคุกคามเนื้อเยื่อดีรอบๆข้างเคียง และสามารถแพร่กระจายไปตามหลอดเลือด หรือ ระบบน้ำเหลืองได้
เราแบ่งชนิดเนื้องอกตามเนื้อเยื่อต้นกำเนิดว่ามาจากที่ไหน


 
เนื้องอกกระดูก แบ่งออกเป็น

    * เนื้องอกปฐมภูมิ เนื้อเยื่อต้นกำเนิดมาจากระบบกระดูก และ กล้ามเนื้อ
    * เนื้องอกทุติยภูมิ เนื้อเยื่อต้นกำเนิดมาจากเนื้อเยื่อชนิดอื่น แต่มาเกิดเนื้องอก ในกระดูกและกล้ามเนื้อ เช่น มะเร็งจากอวัยวะต่างแพร่กระจายมาที่กระดูก เช่น มะเร็ง ปอด ต่อมธัยรอยด์ เต้านม ต่อมลูกหมาก เป็นต้น

   

ภาพแสดงมะเร็งที่กระดูก

อุบัติการณ์หรือสาเหตุการเกิดเนื้องอกกระดูก

        การเกิดเนื้องอกกระดูก พบได้น้อย ประมาณ 0.34% ของเนื้องอกในร่างกายทั้งหมด ในจำนวนนี้ 75% เป็นเนื้องอกชนิดปฐมภูมิ

สาเหตุ

        ๑. กรรมพันธุ์ พบว่า ยีนบางตำแหน่งสามารถถ่ายทอดการเกิดเนื้องอกกระดูกบางชนิดได้
        ๒. การได้รับผลกระทบทางกายภาพ เช่น สารเคมีก่อมะเร็งบางตัว การได้รับรังสี
        ๓. ไวรัสก่อมะเร็งบางชนิด ซึ่งอยู่ในระหว่างทำการศึกษาวิจัย

        การแบ่งชนิดของเนื้องอกทางระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ ของ องค์การอนามัยโลก แบ่งเป็น

            * Bone forming tumor เนื้องอกที่เกิดจากเนื้อเยื่อกระดูก
            * Cartilage forming tumor เนื้องอกที่มาจากเนื้อเยื่อกระดูกอ่อน
            * Giant cell tumor เนื้องอกที่มาจาก Giant cell หรือ Osteoclast เป็น cell สลายกระดูก
            * Round cell tumor เนื้องอกที่มาจาก cell ไขกระดูก
            * Vascular tumor เนื้องอกที่มาจากเนื้อเยื่อหลอดเลือด
            * Other connective tissue tumors เนื้องอกที่มาจากเนื้อเยื่อเกี่ยวพันอื่นๆ
            * Other tumors ( nervous tissue , Adamantinoma ) จากเนื้อเยื่อประสาท
            * Tumor like lesions เช่นพวก cyst ต่างๆ

อาการและสิ่งตรวจพบ

        อาการปวดและมีก้อนเป็นอาการหลักที่นำมาพบแพทย์
        ต้องดูตำแหน่งที่ปวด และ ตำแหน่งก้อน อาจจะมีประวัติได้รับอุบัติเหตุเล็กน้อย และบวมขึ้นไม่ยุบ อาการปวดไม่สัมพันธ์กับการทำงาน อาจจะมีอาการปวดตอนกลางคืนได้
        อาจจะพบว่ากระดูกหักหลังได้รับภยันตรายเพียงเล็กน้อย Pathological fracture
        อาการทางอ้อมของระบบอื่นๆที่มีผลมาจากตัวเนื้องอก เช่น ระดับแคลเซียมในเลือดสูง ระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ อาการผอมแห้ง น้ำหนักลด อาการไข้

การให้การวินิจฉัย

            * ประวัติและตรวจร่างกาย
            * การถ่ายภาพ Xray
            * การตรวจเลือด
            * การตรวจพิเศษอื่นๆ เช่น Xray computer การทำ scan กระดูกทั้งร่างกาย
            * การตรวจคลื่นแม่เหล็ก การฉีดสีหลอดเลือดแดง
            * การวินิจฉัยสุดท้าย คือ การตรวจชิ้นเนื้อ เพื่อดูลักษณะของเนื้องอก เพื่อวางแผนการรักษา

การรักษา

        การผ่าตัดรักษาเป็นหลักสำคัญ
        มีการรักษาเสริม เช่น รังสีรักษา และการให้ยาฆ่ามะเร็ง Chemotherapy

        การผ่าตัดจะขึ้นกับลักษณะของเนื้องอก ตำแหน่ง
        อาจจะทำแค่ผ่าเอาตัวเนื้องอกออก หรืออาจจะต้องตัดเนื้อดีบางส่วนออก หรือ อาจจะต้องทำการตัดอวัยวะบางส่วนออกไปในรายที่มะเร็งนั้นๆมีความรุนแรงสูง ซึ่งปัจจุบันจะทำน้อยลง

        นอก จากนี้ยังมีการผ่าตัดที่ช่วยรักษาแขนขาไว้โดยที่ไม่ต้องตัดออก โดยใช้ โลหะดามกระดูก หรือ ข้อเทียม หรือ ใช้กระดูกจากธนาคารกระดูกมาเสริมกระดูกส่วนที่เป็นเนื้องอกที่ถูกผ่าตัดออกไป

นพ.มนตรี สิริไพบูลย์กิจ

ขอขอบคุณข้อมูล:zeekdoc.com