กินอย่างไรเมื่อไม่มีถุงน้ำดี

ถุงน้ำดีมีหน้าที่เก็บกักน้ำดีจากตับเพื่อให้น้ำดีมีความเข้มข้นและมากพอในการย่อยสารไขมันในตอนที่เรากินอาหารแต่ละมื้อ แต่หากต้องผ่าตัดนิ่วในถุงน้ำดีจนถุงน้ำดีก็ไม่เหลือ ร่างกายก็จะย่อยไขมันได้ไม่ดีเหมือนเคย เราจึงจำเป็นที่จะต้องเปลี่ยนพฤติกรรมการกิน ทั้งเรื่องของจำนวนมื้อ ปริมาณ และชนิดของอาหาร มาดูกันว่า… ควรกินอย่างไรเมื่อไม่มีถุงน้ำดีแล้ว

กินทีละน้อยแต่บ่อยขึ้น

เพิ่มจำนวนมื้อ แต่ลดปริมาณในแต่ละมื้อลง เพราะช่วยให้การย่อยสารอาหารสมบูรณ์ขึ้น จากที่เคยกินวันละ 3 มื้อ ก็เพิ่มเป็นวันละ 5-6 มื้อ แต่ลดปริมาณในแต่ละมื้อเหลือสัก 25-50% ของที่เคยกิน และไม่ควรกินอาหารหนักๆ หลัง 1 ทุ่ม เพราะเป็นเวลาที่ระบบย่อยอาหารทำงานน้อยลงแล้ว อาจทำให้ท้องอืด และเกิดการสะสมของไขมันจากการเผาผลาญไม่หมด

กินอาหารย่อยง่ายไม่แปรรูป

เน้นกินอาหารอ่อนๆ โดยเฉพาะหลังผ่าตัดมาใหม่ๆ เช่น ข้าวต้ม โจ๊ก ไข่ต้ม ไข่ตุ๋น (แต่ควรลดปริมาณไข่แดงให้น้อยลงเพราะมีไขมันสูง) เนื้อปลา หากกินเนื้อไก่ควรต้มหรือปรุงให้เปื่อย อาหารประเภทต้ม เช่น แกงจืดเต้าหู้ไข่ แกงจืดผักต้มเปื่อยๆ สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงคืออาหารประเภทเนื้อหมู เนื้อวัว ผักดิบ ผลไม้ดิบ เพราะจะย่อยยาก รวมถึงอาหารสำเร็จรูปและอาหารแปรรูปต่างเพราะมักมีโซเดียมและไขมันสูงแฝงอยู่มาก

ไขมันก็ยังกินได้

แม้ว่าจะควรงดกินอาหารมันๆ ประเภททอด ผัด โดยหันมาใช้วิธีต้ม ตุ๋น และเลี่ยงวัตถุดิบอาหารที่มีไขมันสูง เช่น เนื้อสัตว์ติดมัน แต่ก็ใช่ว่าจะต้องงดการกินไขมันทั้งหมด เพราะไขมันก็ยังเป็นสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกาย เพียงแต่ต้องเลือกกินไขมันดี เช่น ไขมันจากปลาที่มีโอเมก้า3 ปรุงอาหารด้วยน้ำมันพืชที่เป็นไขมันไม่อิ่มตัว เช่น น้ำมันมะกอก น้ำมันคาโนล่า น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันรำข้าว น้ำมันดอกทานตะวัน น้ำมันดอกคำฝอย หรือน้ำมันมะพร้าวสะกัดเย็น โดยไขมันที่ควรงดจะเป็นประเภทไขมันจากสัตว์เนื้อแดง ไขมันที่ผ่านความร้อนสูง ไขมันทรานส์ และน้ำมันพืชที่มีการเติมไฮโดรเจนลงไป และไม่ใช้น้ำมันพืชชนิดไขมันอิ่มตัว เช่น น้ำมันปาล์ม น้ำมันมะพร้าว รวมถึงไขมันจากนม เนย เนยเทียม ไข่แดง และกะทิด้วย

เลือกผัก-ผลไม้อะไรดี

เลือกกินผักที่ช่วยย่อยได้ดี เช่น แตงกวา กระเจี๊ยบ หอมแดง ไม่แนะนำให้กินผักสดมากนักเพราะย่อยยากกว่า หากจะกินควรเลือกเป็นผักออร์แกนิกและเคี้ยวให้ละเอียด ถ้าชอบกินสลัดผักควรใช้น้ำสลัดเป็นน้ำส้มสายชูหมักใส่กระเทียมสด เครื่องดื่มควรเป็นน้ำสะอาด น้ำผัก น้ำแอปเปิ้ล น้ำฝรั่ง โดยเน้นที่คั้นสดๆ หรือจะกินมะละกอสุก อะโวคาโด ลูกพรุน เบอร์รี่ต่างๆ ก็ได้ แต่ต้องระวังปริมาณน้ำตาลด้วย เลือกกินโปรตีนจากพืชอย่างถั่วเขียวต้มน้ำตาลจะช่วยลดระดับไขมันและคอเลสเตอรอลได้ แต่ไม่ควรกินหวานเกินไปเหมือนกัน นอกจากจะดูแลเรื่องอาหารการกินแล้ว หลังผ่าตัดมาใหม่ๆ ไม่ควรเคร่งเครียดกับการทำงาน ยกของหนัก เดินทางไกล หรือทำอะไรผาดโผน ควรรอให้แผลหายสนิทผสานกันดีเสียก่อน เพราะหากเกิดแผลปริแตกอาจเกิดอันตรายและทำให้การรักษายากขึ้นไปอีก     

ขอขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลเปาโล