อาหารลดเสี่ยงเสียชีวิตจาก “มะเร็งเต้านม”

อาหารต้านมะเร็งเต้านม: ลดความเสี่ยงการเสียชีวิตด้วยโภชนาการที่ถูกต้องตามหลักวิทยาศาสตร์

แม้ว่าโรคมะเร็งจะยังเป็นโรคที่ซับซ้อนและยังไม่สามารถระบุสาเหตุที่แน่ชัดได้ทั้งหมด แต่เป็นที่ยอมรับในวงการแพทย์และวิทยาศาสตร์ว่า โภชนาการและรูปแบบการใช้ชีวิตมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งต่อการป้องกันและผลการรักษาโรคมะเร็ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ป่วยมะเร็งเต้านม มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่ชัดเจนว่าการปรับเปลี่ยนอาหารสามารถช่วยลดความเสี่ยงของการเสียชีวิตและเพิ่มโอกาสการมีชีวิตที่ยืนยาวขึ้นได้

การศึกษาครั้งประวัติศาสตร์: พิสูจน์พลังของอาหารไขมันต่ำ

หนึ่งในงานวิจัยที่ทรงอิทธิพลที่สุดในเรื่องนี้คือการศึกษาจากโครงการ Women’s Health Initiative (WHI) Dietary Modification trial ซึ่งนำโดย Dr. Rowan Chlebowski และได้ตีพิมพ์ผลการศึกษาในวารสาร JAMA Oncology

• รูปแบบการศึกษา: เป็นการศึกษาแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุมขนาดใหญ่ โดยติดตามผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนเกือบ 49,000 คน เป็นระยะเวลายาวนานเกือบ 20 ปี ผู้เข้าร่วมวิจัยประมาณ 40% ถูกจัดให้อยู่ในกลุ่มที่ปรับเปลี่ยนอาหารโดย ลดปริมาณไขมันที่บริโภคลงเหลือประมาณ 20-25% ของพลังงานทั้งหมดต่อวัน พร้อมทั้งเพิ่มการรับประทานผัก ผลไม้ และธัญพืชไม่ขัดสี (Chlebowski et al., 2017)

• ผลลัพธ์ที่น่าทึ่ง: จากการติดตามผลระยะยาว พบว่าในกลุ่มผู้หญิงที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งเต้านมระหว่างการศึกษา กลุ่มที่รับประทานอาหารไขมันต่ำมี อัตราการเสียชีวิตจากมะเร็งเต้านมต่ำกว่ากลุ่มที่บริโภคอาหารตามปกติถึง 21% และยังมีอัตราการเสียชีวิตจากสาเหตุอื่นๆ (All-cause mortality) หลังการวินิจฉัยต่ำกว่าถึง 15% (Chlebowski et al., 2020)

การศึกษานี้เป็นหลักฐานชิ้นสำคัญที่ยืนยันว่า การปรับเปลี่ยนอาหารอย่างจริงจังสามารถส่งผลดีต่อผลการรักษาของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมได้อย่างมีนัยสำคัญ

อาหารลดความเสี่ยงเสียชีวิตจาก “มะเร็งเต้านม”

นอกเหนือจากการลดไขมันโดยรวม แนวทางการบริโภคอาหารที่ช่วยส่งเสริมสุขภาพสำหรับผู้ป่วยมะเร็งเต้านมควรประกอบด้วย:

1. ลดไขมันอิ่มตัวและไขมันทรานส์

เน้นการลดไขมันเลว (ไขมันอิ่มตัวและไขมันทรานส์) จากเนื้อสัตว์ติดมัน, ผลิตภัณฑ์นมไขมันเต็มส่วน, และอาหารแปรรูป แล้วเลือกบริโภค ไขมันดี (ไขมันไม่อิ่มตัว) จากแหล่งธรรมชาติ เช่น ปลาทะเลน้ำลึก (โอเมก้า 3), อะโวคาโด, ถั่วเปลือกแข็ง, และน้ำมันพืช เช่น น้ำมันมะกอก (Schwab et al., 2014)

2. เพิ่มอาหารที่มีใยอาหารสูง (High-Fiber Diet)

ใยอาหารไม่เพียงช่วยเรื่องระบบขับถ่าย แต่ยังมีบทบาทสำคัญในการควบคุมระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนและลดการอักเสบในร่างกาย

• หลักฐานทางวิทยาศาสตร์: การรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลจากหลายการศึกษา (Meta-analysis) พบว่า การบริโภคใยอาหารในปริมาณสูงมีความสัมพันธ์กับการลดความเสี่ยงของการเสียชีวิตในผู้ป่วยมะเร็งเต้านม (Farvid et al., 2016) แหล่งใยอาหารชั้นดีได้แก่ ผัก, ผลไม้, ธัญพืชไม่ขัดสี (ข้าวกล้อง, ข้าวโอ๊ต, คีนัว), และเมล็ดพืชต่างๆ

3. จุลินทรีย์ที่มีประโยชน์และสุขภาพลำไส้

ลำไส้ที่แข็งแรงและสมดุลของจุลินทรีย์ (Gut Microbiome) มีความเชื่อมโยงกับระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ซึ่งมีความสำคัญอย่างยิ่งในการต่อสู้กับมะเร็ง

• หลักฐานทางวิทยาศาสตร์: งานวิจัยในปัจจุบันชี้ให้เห็นว่าสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้สามารถส่งผลต่อการตอบสนองต่อการรักษามะเร็งได้ (Zitvogel et al., 2017) การบริโภคอาหารที่ส่งเสริมจุลินทรีย์ดี เช่น อาหารหมักดองตามธรรมชาติ (โยเกิร์ต, คีเฟอร์, กิมจิ, มิโสะ) และ พรีไบโอติกส์ (อาหารของจุลินทรีย์ดี เช่น กระเทียม, หัวหอม, หน่อไม้ฝรั่ง) จึงอาจเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพโดยรวม

องค์ประกอบสำคัญอื่นๆ: ออกกำลังกายและพักผ่อน

อาหารเป็นเพียงส่วนหนึ่งของภาพรวมการดูแลสุขภาพที่สมบูรณ์แบบ แนวปฏิบัติสากลสำหรับผู้รอดชีวิตจากมะเร็ง (Cancer Survivors) จาก American Cancer Society (ACS) และ World Cancer Research Fund (WCRF) ต่างเน้นย้ำถึงความสำคัญของ:

• การออกกำลังกายสม่ำเสมอ: มีหลักฐานที่หนักแน่นว่าการออกกำลังกายหลังการวินิจฉัยสามารถ ลดความเสี่ยงของการกลับเป็นซ้ำและการเสียชีวิตจากมะเร็งเต้านมได้ถึง 30-40% (Schmid & Leitzmann, 2014) ควรตั้งเป้าหมายการออกกำลังกายระดับปานกลางอย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์

• การนอนหลับพักผ่อนที่เพียงพอ: การนอนหลับที่มีคุณภาพมีความสำคัญต่อการฟื้นฟูร่างกายและระบบภูมิคุ้มกัน การนอนไม่เพียงพอหรือไม่มีคุณภาพอาจส่งผลเสียต่อผลการรักษาได้ (Jernström et al., 2021)

สรุป: สำหรับผู้ป่วยมะเร็งเต้านม การปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตโดยเน้นการบริโภคอาหารไขมันต่ำ, เพิ่มใยอาหารจากพืช, ควบคู่ไปกับการออกกำลังกายสม่ำเสมอและนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ เป็นกลยุทธ์ที่มีประสิทธิภาพและมีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์รองรับในการช่วยเพิ่มโอกาสการมีชีวิตที่ยืนยาวและมีคุณภาพ

เอกสารอ้างอิง (APA 7th Edition)

1. Chlebowski, R. T., Aragaki, A. K., Anderson, G. L., Simon, M. S., Manson, J. E., Neuhouser, M. L., … & Prentice, R. L. (2017). Association of low-fat dietary pattern with breast cancer overall mortality: a randomized clinical trial. JAMA Oncology, 3(9), 1264–1271. https://doi.org/10.1001/jamaoncol.2017.1455 (งานวิจัยหลักของ WHI)

2. Chlebowski, R. T., Aragaki, A. K., Anderson, G. L., Thomson, C. A., Manson, J. E., Simon, M. S., … & Prentice, R. L. (2020). Dietary modification and breast cancer mortality: long-term follow-up of the Women’s Health Initiative randomized trial. Journal of Clinical Oncology, 38(13), 1419–1428. https://doi.org/10.1200/JCO.19.02958 (ข้อมูลติดตามผลระยะยาวของ WHI)

3. Farvid, M. S., Chen, W. Y., Rosner, B. A., Tamimi, R. M., Willett, W. C., & Eliassen, A. H. (2016). Post-diagnostic dietary fiber intake and survival in women with breast cancer. Cancer, 122(19), 3011–3018. https://doi.org/10.1002/cncr.30161

4. Jernström, H., Wengström, Y., & Dickman, P. W. (2021). Sleep and breast cancer: a population-based cohort study. Breast Cancer Research and Treatment, 187(2), 527–537. https://doi.org/10.1007/s10549-021-06173-9

5. Rock, C. L., Thomson, C. A., Gansler, T., Gapstur, S. M., McCullough, M. L., Patel, A. V., … & Doyle, C. (2020). American Cancer Society guideline for diet and physical activity for cancer prevention. CA: A Cancer Journal for Clinicians, 70(4), 245–271. https://doi.org/10.3322/caac.21591

6. Schmid, D., & Leitzmann, M. F. (2014). Association between physical activity and mortality among breast cancer and colorectal cancer survivors: a systematic review and meta-analysis. Annals of Oncology, 25(7), 1293–1311. https://doi.org/10.1093/annonc/mdu012

7. Schwab, U., Lauritzen, L., Tholstrup, T., Hald, T., Riserus, U., Uusitupa, M., & Becker, W. (2014). Effect of the amount and type of dietary fat on cardiometabolic risk factors and risk of developing type 2 diabetes, cardiovascular diseases, and cancer: a systematic review. Food & Nutrition Research, 58. https://doi.org/10.3402/fnr.v58.25145

8. World Cancer Research Fund/American Institute for Cancer Research. (2022). Diet, nutrition, physical activity and breast cancer survivors. https://www.wcrf.org/wp-content/uploads/2022/03/BCS-report-2022-final.pdf

9. Zitvogel, L., Daillère, R., Roberti, M. P., Routy, B., & Kroemer, G. (2017). Anticancer effects of the microbiome and its products. Nature Reviews Microbiology, 15(8), 465–478. https://doi.org/10.1038/nrmicro.2017.44

10. Holmes, M. D., Stampfer, M. J., Colditz, G. A., Rosner, B., Hunter, D. J., & Willett, W. C. (2005). Dietary patterns and survival after breast cancer diagnosis. Journal of Clinical Oncology, 23(28), 7062-7068. https://doi.org/10.1200/JCO.2005.02.0435